Konfüçyüs Kimdir, Hayatı ve Sözleri (özet)

Konfüçyüs Kimdir?

Büyük Çin filozofu Konfüçyüs, Çin halkının temel fikirlerini bir araya getirerek bir inanç sistemi ortaya koymuştur. Ahlaka dayalı , halkına hizmet eden ve ahlaki açıdan örnek olarak yöneten bir devlet kavramına dayanan felsefesi, iki bin yıllık Çin felsefesi ve yaşam tarzından süzülerek gelmiş, dünya nüfusunun önemli bir kısmında etkili olmuştur.

Babasını çok küçük yaştayken kaybeden Konfüçyüs, annesiyle beraber yaşamını sürdürdü. Oldukça fakir bir aile olarak hayatlarını sürdürürken memur olarak iş hayatına atıldı. Ancak kısa bir süre sonra bu işi bırakarak kendisini felsefi işlere adadı. Ciddi miktarda takipçi toplayarak 50’li yaşlarına geldi. Bu esnada Lu Hükümeti’nde yüksek bir mevkiye getirildi. Bu yeni konumuna alışmaya fırsat bulmadan, saraydaki düşmanlar tarafından hedef haline geldi ve 4 yıl sonra işinden atılıp sürgüne gönderildi.

Sonraki yıllarını gezgin olarak yaşadı. Fikirlerini başkalarına aktararak Konfüçyüs felsefesini diğer insanlara aşıladı. Son 5 yılını memleketinde geçiren ve M.Ö. 479 yılında hayata veda eden Konfüçyüs, geride çok önemli bir felsefe bırakrak gitti.

Bazıları onun yeni bir din getirdiğini söylese de, bu bir din değildi. Tanrıdan nadiren bahsetti, ölümden sonrası ile ilgili konuşmadı. Daha çok bu dünya ile ilgili ahlaki değerleri temel aldı.

Ona göre iki temel erdem vardır. Bunlar jen ve li’dir. Jen’in karşılığı olarak sevgi kabul edilir. Daha kapsamlı bir anlamı vardır ama tek kelime ile ifade etmek zor. Li ise gelenek, görenek, görgü, terbiye gibi kavramların bir bütünü olarak anlatılır.

En önemli ifadelerinden birisi de meşhur olan o sözdür. “Kendine yapılmasını istemediğin bir şeyi başkasına da yapma.”

Konfüçyüs’ün öğretileri anlatmakla bitmez. Biraz tutucudur ama fikirleri sayesinde Çin’in iç barışına katkı sağlamış, Çin sınırlarını açıp dünyaya yayılmıştır. Bugün bahsedilen temel insan haklarının ilk versiyonu da denebilir.

Tarihimizde çok sayıda filozof olmuştur ama kimse onun kadar halkına yakın olmamıştır. Direkt halka hitap eden ve halk tarafından sevilen Konfüyüs’ün etkileri bugün dahi etkisini göstermektedir.

KONFÜÇYUS’A AİT AFORİZMALAR

* Adalet kutup yıldızı gibi yerinde durur ve geri kalan her şey onun etrafında döner.
* Alkışı en sessiz şekilde karşılayan, alkışı hak etmiş demektir.
* Ağaç yaşken eğilir.
* Araştırma yapıldığı zaman ancak bilgi artırılabilir; bilgi artırıldığında ancak istek samimi olabilir; istek samimi olduğunda ancak akıl ıslah edilebilir; akıl ıslah edildiğinde ancak özel yaşam iyileştirilebilir; özel yaşam iyileştirildiğinde ancak aile yapısı düzeltilebilir. Aile yapısı düzeltildiğinde ancak devlet düzen içinde yönetilebilir.
* Aşk, dört nala giden at gibidir, ne dizginden anlar, ne söz dinler.
* Aç midenin cezasını yorgun ayaklar çeker.
* Asıl bilgi insanın cehaletini tanımasında yatar.
* Akıllı insan kimseyle yarışmaz, böylece kimse onunla yarışamaz.
* Adalet devletin hazinesidir.
* Az konuşmaktan pek az, çok konuşmaktan sık sık pişman olunur.
* Bildiğini bilenin arkasından gidiniz, bildiğini bilmeyeni uyarınız, bilmediğini bilene öğretiniz, bilmediğini bilmeyenden kaçınız.
* Bilgi insanı şüpheden, iyilik acı çekmekten, kararlı olmak korkudan kurtarır.
* Bilgiye sahip olarak doğmuş birisi değilim. Öğretmeyi seviyorum ve öğrenmeye çalışıyorum.
* Bir kişiye iyilik yapmak istiyorsan ona balık verme, balık tutmayı öğret.
* Bir milleti tutsak etmek isterseniz, onun müziğini çürütün.
* Bir şeyi bildiğin zaman, onu bildiğini göstermeye çalış. Bir şeyi bilmiyorsan, onu bilmediğini kabul et. İşte bu bilgidir.
* Bir şeyin haklı olduğunu bildiğin halde, o şeyden yana çıkmazsan, korkaksın demektir.
* Bir ülkede adaletin varlığı kişinin kendini özgürce ifade etmesinden anlaşılır. Bir ülkede adaletsizliğin varlığı ise kişilerin başına buyruk davranışından anlaşılır. İyi insanlar sorunları önlemek için çaba sarf ederler.
* Bir yerde küçük insanların büyük gölgeleri varsa, o yerde güneş batıyor demektir.
* Çizik olmayan bir çakıl taşı, çizik bir elmastan daha iyidir.
* Devlet düzen içinde yönetildiğinde ancak dünyada barış tesis edilebilir.
* Duyduğumu unuturum, gördüğümü hatırlarım, yaptığımı anlarım.
* Düşünmeden öğrenmek faydasız, öğrenmeden düşünmek tehlikelidir.
* Derin olan kuyu değil,kısa olan iptir.
* Dinsel erdem, insanlığı sevmekle olanaklıdır. Bu sevgi hissi, aileden toplumdan hükümete dek karşılıklı olarak uzamalıdır.
* Durmadığınız sürece yavaş ilerlemeniz önemli değildir.
* Efendi adam, kendisinden çok şey, başkalarından az şey bekler.
* Eğitimli insanlar adaleti ilke edinir ve onu düzenli bir biçimde yürütür; onu alçak gönüllülükle kurar ve sadakatla gerçekleştirir.
* Eğitimli insanlar öncelikle adalete değer verir. Eğitimli insanlar adalet olmadan cesaret sahibi olunca asi olurlar. Küçük insanlar adalet olmadan cesaret sahibi olunca haydut olurlar.
* Elde edilecek bir çıkarı olduğu halde adaleti düşünen, tehlike karşısında hayatını hiçe sayan, verdiği sözü unutmayan, tam insandır.
* Etraflıca çalış, doğru bir şekilde araştır, dikkatlice düşün, düşündüklerini gözden geçir, ciddi ve samimi bir şekilde uygula.
* Evinizin eşiğini temizlemeden komşunuzun damındaki karlardan şikayet etmeyiniz.
* Gerçeği bilenler ile onu sevenler hiçbir zaman eşit değildirler.
* Güçlü olan, zayıf yanını herkesten iyi bilendir; daha güçlü olan ise zayıf yanına hükmedebilendir.
* Güleryüzlü olmayan bir kişi, dükkan açmamalıdır.
* Güzelliği sevdiği kadar, erdemi de seven bir insanı daha görmedim.
* Her şey bir güzelliğe sahiptir fakat bunu herkes görmez.
* Hiç kimse başarı merdivenini elleri cebinde tırmanmamıştır.
* Hiçbir şey eyleme geçen cahillik kadar korkunç olamaz.
* İhtiyatlı insan nadiren hata işler.
* İnsanlar sahip olduklarını küçümser, sahip olamadıklarını önemser.
* İnsanları niçin öldürüyorsunuz, biraz bekleyin zaten ölecekler.
* İsteyenler bilgilerini genişletmelidirler. Bilgilerini genişletmek isteyenler önce araştırmalıdırlar.
* İşlerin çabuk yapılmasını istemek, onların düzgün biçimde yapılmasını engeller.
* İdare etmek dürüstlük demektir. Sen doğru yönetirsen yanlış olmaya kimse cesaret edemez.
* İyi insan, güzel söz söyleyen değil, söylediğini yapan ve yapabileceklerini söyleyen adamdır.
* İnsanların umutlarıyla oynama,belki tek sahip oldukları şey odur.
* İnsanlar ellerine neden silah aldıklarını bilseler o silahları parçalarlar.
* Karanlığa söveceğine, bir mum yak.
* Kelimelerin gücünü anlamadan, insanların gücünü anlayamazsın.
* Kelimelerin kuvvetini bilmeyen insanlarla esaslı bir konuyu konuşmak mümkün değildir.
* Kendimize yapılmasını istemediğimiz bir şeyi, başkasına yapmamalıyız.
* Kendini affetmeyen bir insanın bütün kusurları affedilebilir.
* Küçük avantajların peşinden koşarken büyük başarılardan olabilirsiniz.
* Küçükler ot gibidir, büyükler ise rüzgar: Rüzgar ne yöne eserse, otlar o yöne eğilir.
* Konuşmaya değer insanlarla konuşmazsan insanları, konuşmaya değmez insanlarla konuşursan kelimeleri yitirirsin. Sen öyle biri ol ki ne insanları, ne de kelimeleri yitir.
* Mutlu olmak için içinde bulunduğunuz andan daha iyi bir zaman olduğuna karar vermek için beklemekten vazgeçin. Mutluluk bir varış değil, bir yolculuktur. Pek çokları mutluluğu insandan daha yüksekte ararlar, bazıları da daha alçakta. Oysa mutluluk insanin boyu hizasındadır.
* Müzik gökle toprak arasında bir ahenktir.
* Olgun insan güzel söz söyleyen değil, söylediğini yapan ve yapabileceklerini söyleyen kişidir.
* Okudum, unuttum, gördüm, hatırladım, yaptım, öğrendim.
* Nasıl ki elmas yontulmadan mükemmelleşmezse, insan da acı çekmeden olgunlaşamaz…
* Ne aradığını bilmeyen bulduğunu anlayamaz.
* Öğrenme ilkesi insanın temiz karakterini ortaya çıkarmak, insanlara yeni yaşam vermek ve nihai iyiye ve doğruya ulaşmak demektir.
* Öğrenmeyi sevmeksizin cömertliği sevmek vardır ki aptalca bir saflığa götürür.
* Öğrenmeyi sevmeksizin bilmeyi sevmek vardır ki zihinin gereksizce dağılmasına götürür.
* Öğrenmeyi sevmeksizin içten olmayı sevmek vardır ki onur kırıcı bir aldırmazlığa götürür.
* Öğrenmeyi sevmeksizin dobra olmayı sevmek vardır ki kabalığa götürür.
* Öğrenmeyi sevmeksizin açık görüşlü olmayı sevmek vardır ki umarsız bir asiliğe götürür.
* Öğrenmeyi sevmeksizin prensip sahibi olmayı sevmek vardır ki mantıksız bir zorlamaya götürür.
* Örnek insanlar adaleti anlar. Adaleti anlamayan adaletsiz olur.
* Örnek insanlar yumuşak huyludur ve öfkeden kaçınır.
* Öğretmek iki kere öğrenmek demektir.
* Sana bir şeyi nasıl bilebileceğini öğreteyim mi? Bildiğin zaman bildiğini anla, bilmediğin zaman ise bilmediğini anla.
* Susmak, insanı ele vermeyen sadık bir arkadaştır.
* Sözcüklerin gücünü anlamadan insanların gücünü anlayamazsınız.
* Tanrım bana kitap ve çiçekle dolu bir ev ver!
* Yaldızlı sözlerle erdem bağdaşmaz.
* Ya bir yol bul, ya bir yol aç, ya da yoldan çekil.